Truyện cổ Nhật Bản có kể về một tay kiếm sĩ. Một ngày nọ anh ta hung hăng thách thức một vị thiền sư giải thích cho anh ta hiểu rõ thế nào là thiên đường và địa ngục. Vị thiền sư trả lời với thái độ khinh miệt:
- Ngươi là kẻ lỗ mãng, ta không muốn mất thời giờ với kẻ như ngươi!
Ngay lập tức tay kiếm sĩ tuốt gươm và hét to:
- Ta sẽ giết ngươi vì sự hỗn xược!
Vị thiền sư thản nhiên đáp:
- Đó chính là địa ngục. Ngạc nhiên vì lời nói đúng, tay kiếm sĩ hạ gươm và bình tĩnh ngồi xuống, cảm ơn thiền sư đã giúp mình tỉnh ngộ.
Vị thiền sư đáp:
- Đây chính là thiên đường! Một kết thúc thật là đẹp.
Vấn đề là trong đời thật này, câu chuyện trên dễ có ba kết cục như sau hơn:
- Tay kiếm sĩ đã nhanh tay "tiễn" vị thiền sư ra đi trước khi ông kịp lên tiếng.
- Tay kiếm sĩ càng điên máu hơn khi vị thiền sư chỉ rõ anh ta đã để mình rơi xuống địa ngục và "tặng" cho ông vài đường múa kiếm.
- Hỗn chiến xảy ra khi vị thiền sư cũng chẳng giữ nổi bình tĩnh.
Nói tóm lại, "giận dữ không bao giờ vô cớ, nhưng hiếm khi có lý do chính đáng".
Nô lệ của cảm xúc
Giận dữ là cảm xúc rất dễ chiều chuộng. Để giải tỏa năng lượng, sẽ dễ dàng hơn khi choảng vào mặt nhau, thay vì "tự tiêu" sự tức giận và suy xét tình hình. Ta thường nổi điên đến mức sau đó cũng phải vô cùng ngạc nhiên về những gì ta có thể làm được khi đang ở đỉnh của giận dữ. Những lời nói mang tính sát thương cao, những hành động điên rồ không thể tưởng tượng được.
Năm 1963, một tên trộm vừa mãn hạn tù đã đột nhập vào nhà hai cô gái trẻ. Hắn ta trói hai cô gái lại. Nhưng bi kịch đáng lẽ đã không xảy ra nếu một trong hai cô không hành động thiếu khôn ngoan, nói với tên trộm rằng cô đã nhớ mặt hắn và sẽ báo lại với cảnh sát. Tên trộm bắt đầu mất bình tĩnh. Hắn sát hại cả hai cô gái- một hành động mà mãi về sau đó, hắn thú nhận rằng mình đã thực hiện trong một "cơn điên".
Đừng bán mình cho lửa giận dữ
Thông minh cảm xúc có rất nhiều "cảnh giới". Nhận biết và kềm chế cơn giận chỉ là một trong số đó. Nhưng nó là việc khó khăn nhất. Vì thế, phải thường xuyên luyện tập để đừng phải bán mình cho sự giận dữ:
- Tập thói quen gọi tên được cảm xúc. Nó là gì, tức giận hay căm ghét, buồn chán hay cô đơn, tất cả đều có những ranh giới để phân định.
- Tập bình tĩnh lý giải cảm xúc hiện tại, tức giận là có đáng hay không, có lý do hay không?
- Học cách tự phản biện lại cơn giận của mình, bằng những câu như: "Mình đang nóng giận quá mức rồi", "Mình đang phản ứng quá tiêu cực"!